Doğu Alman Prusya Kralı IV. Fridich Wilhelm’in hastalanması üzerine dönemin padişahı olan Abdülmecit’e ünlü bir botanikçi olan Karl Koch’u gönderir. Karl Koch Doğu Karadeniz’in yaylalarında bulunan çeşitli çiçeklerin pek çok hastalığa iyi geldiğini öğrenmiştir. Bu nedenle de yerinde araştırma yapmak ister. Karl Koch öncelikle Trabzon’a geçerek ordan da Rize’ye gider ve burada yaklaşık 2 yıl kalarak çalışmalarına devam eder. Rize’nin Anzer yaylasında bu süreçte çalışmalarını devam ettiren Koch, Anzer’de bulunan çiçek çeşitliliğinin ne kadar zengin olduğunu fark eder. Bunun yanında burada pek çok endemik çiçek türünün bulunduğunu da görmüş olur.

Karl Koch, burada bulunan bazı çiçek türlerinin Avrupa Alplerinde bulunmadığını da çalışmalarında fark etmiştir. Karl Koch çalışmalarının sonucunda Anzer Yaylasından pek çok çiçek türü ve Anzer balı alarak İstanbul’daki saraya döner. Buraya da Anzer balı bırakır. Bu bal o zamanlarda Osmanlı arşivlerine de geçmiştir.

Karl Koch çalışmalarını tamamlayarak Almanya’ya döndüğünde çalışmaları ile ilgili bir kitap yazar. Bu çalışmalardan yıllar sonra yine bir Alman botanikçi olan Joecheim Wenter, Koch’un kitabını inceler ve 1957 yılında Anzer yaylasına gelir. Anzer yaylasındaki çiçekler ile endemik flora yeniden araştırılmaya başlanır. 1973 yılına kadar bu alanda Joecheim Wenter ile ekibi araştırmalarını sürdürür.

Anzer Yaylası ve Endemik Çiçek Türleri

Anzer yaylasında gerçekleştirilen araştırmalarda pek çok farklı çiçek çeşitliliği bulunduğu görülmüştür. Bunun yanında Miyosotis isimli ve yerel halkın Anzer çayı dediği bir kekik çeşidi de bulunur. Wenter, kendi araştırmalarına dayanan kitabında Anzer yaylasında Avrupa Alplerinde bulunmayan farklı endemik tür çiçeklerin bulunduğunu ifade eder.

Bu kitapta 23 farklı çeşit çiçeğin hem yoğunluk hem de bal verimi açısından Anzer yaylasına özgü olduğunu ifade eder. Bundan sonraki yıllarda da çeşitli İngiliz ve Alman botanikçiler yaylayı ziyaret ederek buradaki endemik çiçek türleri ile ilgili araştırmalar yapmışlardır.

1977 yılına gelindiğinde Hacettepe Üniversitesinde görevini sürdüren Prof. Dr. Kadriye Sorkun Anzer yaylasında 5 yıl boyunca buranın florası ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Anzer yaylasında bulunan çeşitli çiçeklerinde sadece buraya özgü olduğu ve diğer yaylalara göre buranın endemik çiçek çeşitliliğinin daha fazla olduğu yapılan çalışmalarda ortaya çıkmıştır.

Anzer Balı Nasıl Üretilir?

Anzer yöresi çiçek çeşitliliği bakımından dünyadaki en zengin bölgeler arasında yer alır. Bu nedenle bu bölge tarım bakanlığının korumasındadır. Bunun yanında bölgede sınırlı sayıda da kovan bulunur. İngiliz ve Alman botanikçilerin gerçekleştirmiş olduğu çalışmalarda buranın dünyada eşi benzeri bulunmayan bir kır florasına sahip olduğu kanıtlanmıştır. Burada pek çok farklı çiçek çeşidi bulunur. Bunların yanında buradaki çiçeklerin büyük bir kısmı endemik bir türdür.

Bu çiçeklerden toplanan nektarlar ile elde edilen Anzer balı dertlere deva olması ile bilinir. Pek çok hastalığın tedavisinde yardımcı olma özelliğine sahiptir. Anzer yaylasında iklim şartlarına bağlı olarak Ağustos ayının ilk ya da ikinci haftası hasat işlemleri gerçekleştirilir. Bu işlemler sırasında ballar kovanlardan toplanır. Hava şartlarına ve çayırların erkenden biçilmesi gibi etkenlere bağlı olarak senelik olarak toplanan miktarında değişiklikler olabilir. Bunun yanında hiç üretilmediği zamanlar da olabilir.

Anzer bölgesinde ağaç yetişmez. Bu nedenle burada üretilen bal sadece endemik tür çiçeklerden toplanan nektar ve polenlerle üretilir. Anzer balının gerçekliğinin kontrol edilebilmesi adına ballara polen analizi işlemlerinin gerçekleştirilmesi önemli bir konudur.

Bu balın üretiminde dışarıdan şeker ilavesi ya da farklı bir katkı maddesi ilavesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Bunun yanında Anzer balı ısıl işlem görmeden üretilir. Çünkü bu bal 40 derece üzerindeki sıcaklıklarda içerisindeki enzim ve polenlerde bozulma gibi sorunlar meydana gelir. Anzer balı hasat işlemlerinde soğuk sağım yöntemlerinin kullanılması önemli bir konudur. Anzer balı kahvaltıda tüketilebilecek bir bal çeşidi değildir. Bu bal genelde hastalıkların tedavisinde kullanılması önerilen bir bal türüdür. Bu balın Hacettepe Üniversitesinde çeşitli analizleri gerçekleştirilir. Bu şekilde tescil edilmesi de mümkündür.

Anzer balı Osmanlı döneminden beri insanlar tarafından şifa niyetine kullanılan bir bal türü olmuştur. Bunun yanında o dönemde Osmanlı padişahları bu balı kuvvet macunu olarak da kullanmışlardır. Pek çok hastalığa karşı şifa kaynağı olma özelliğine sahiptir. Bu nedenle günümüzde de eşsiz besin maddeleri arasında yer alır.